De delictsomschrijving
Artikel 302 lid 1 van het Wetboek van Strafrecht luidt als volgt:
‘’Hij die aan een ander opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toebrengt, wordt, als schuldig aan zware mishandeling, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.’’
Hier spreekt men dus over ‘zware’ mishandeling. Dit onderscheid wordt bijvoorbeeld gemaakt door het verschil met ‘eenvoudige mishandeling’ (ex artikel 300 Sr)’ aan te duiden.
Hoewel de wettekst enkel spreekt over een gevangenisstraf of een geldboete behoort een taakstraf (altijd maximaal 240 uren) ook tot de mogelijkheden.
In lid 2 van artikel 302 Sr gaat het over de dood als gevolg. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het plegen van zware mishandeling met de dood als gevolg. Indien dat het geval is zal, in geval van een veroordeling, een hogere straf volgen. Daarover onderaan deze pagina meer.
Wat is zware mishandeling?
Dit betreft mishandeling waarbij opzettelijk zwaar lichamelijk letsel wordt toegebracht. Dat zwaar lichamelijk moet daadwerkelijk aanwezig zijn. Is dat er niet kan er nog steeds sprake zijn van poging tot zware mishandeling. Zware mishandeling is dus kort gezegd het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel.
Opzet
Zware mishandeling is een opzetdelict, inhoudende dat opzet een cruciaal bestanddeel is om tot een bewezenverklaring van dit delict te komen. Dat opzet dient gericht te zijn op het gevolg: het zwaar lichamelijk letsel. Het bestanddeel ‘opzet’ omvat alle gradaties van opzet, dus inclusief voorwaardelijk opzet. Voorwaardelijk opzet houdt in dit kader in dat een verdachte welbewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat hij zwaar lichamelijk letsel zou teweegbrengen met zijn handelen.
Doordat het opzet bij zware mishandeling gericht dient te zijn op het teweegbrengen van het gevolg (namelijk zwaar lichamelijk letsel) verschilt het van artikel 300 lid 2 Sr (mishandeling met zwaar lichamelijk letsel). Bij (eenvoudige) mishandeling met zwaar lichamelijk letsel als gevolg is het gevolg zwaar lichamelijk letsel geobjectiveerd, dus hoeft het opzet hier niet op gericht te zijn.
Zwaar lichamelijk letsel
Naast opzet is daadwerkelijk toegebracht zwaar lichamelijk cruciaal voor een bewezenverklaring van zware mishandeling. Om te bekijken of sprake is van zwaar lichamelijk letsel wordt in beginsel aansluiting gezocht bij artikel 82 Sr. Dat artikel geeft een opsomming van gevallen die als zwaar lichamelijk letsel worden beschouwd:
– Ziekte die geen uitzicht op volkomen genezing overlaat (lid 1)
– Voortdurende ongeschiktheid tot uitoefening van zijn ambts- of beroepsbezigheden (lid 1)
– Afdrijving of dood van de vrucht van een vrouw (lid 1)
– Storing van de verstandelijke vermogens die langer dan vier weken duurt (lid 2)
Deze opsomming is echter niet sluitend. Het staat de rechter in veel gevallen vrij om ander letsel aan de hand van door de rechtspraak ontwikkelde criteria aan te merken als zwaar lichamelijk letsel. Het gaat dan om letsel dat voldoende gewichtig is om naar gewoon spraakgebruik als zwaar lichamelijk letsel kan worden aangeduid.
Het is inmiddels vaste jurisprudentie dat psychische gevolgen niet zonder meer zijn aan te merken als een (ver)storing van de verstandelijke vermogens zoals bedoeld in artikel 82 lid 2 Sr.
Causaal verband
Tussen de gedraging en het zwaar lichamelijk letsel dient sprake te zijn van causaal verband. Eenvoudig uitgelegd houdt dit kort gezegd het volgende in:
Als zonder de gedraging van de verdachte het zwaar lichamelijk letsel toch zou zijn ingetreden, dan kan het gevolg al op voorhand niet aan de verdachte worden toegerekend.
Poging tot zware mishandeling
Hoewel poging tot (eenvoudige) mishandeling niet strafbaar is, is poging tot zware mishandeling zeker wel strafbaar. Om tot een bewezenverklaring te kunnen komen van poging tot zware mishandeling is vereist dat een verdachte het opzet had om de ander zwaar lichamelijk letsel toe te brengen. Dat opzet dient tot uiting te zijn gekomen in een begin van uitvoering van een handeling (poging: artikel 45 Sr) die, indien voltooid, zwaar lichamelijk letsel zou hebben teweeggebracht.
Zware mishandeling met de dood als gevolg (artikel 302 lid 2 Sr)
Indien zware mishandeling de dood tot gevolg leidt dit in beginsel tot een hogere straf dan zware mishandeling zonder dat dit gevolg intreedt. Voor zware mishandeling (lid 1) kan een maximale gevangenisstraf van acht jaren of een geldboete van de vijfde categorie worden opgelegd. Indien dit feit de dood tot gevolg heeft stijgt dit strafmaximum van acht naar tien jaren gevangenisstraf of geldboete van de vijfde categorie (lid 2). Natuurlijk behoort een taakstraf (altijd maximaal 240 uren) ook tot de mogelijkheden.
Bij zware mishandeling met de dood als gevolg dient er sprake te zijn van dubbele causaliteit. Er dient sprake te zijn van causaal verband tussen de gedraging en het zwaar lichamelijk letsel. Daarnaast dient er sprake te zijn van causaal verband tussen dat zwaar lichamelijk letsel en de dood.
Zware mishandeling met voorbedachte raad (artikel 303 Sr)
Deze strafbaarstelling bestaat uit hogere strafmaxima dan zware mishandeling zonder voorbedachte raad. Om tot een bewezenverklaring te kunnen komen is de ‘hoogste’ gradatie van opzet vereist: voorbedachte raad. Dit houdt in dat de verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het te nemen of het genomen besluit en dat hij niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven. Als daaraan voldaan is spreekt men van voorbedachte raad. Dit dient echter wel bewezen te worden.
De afdoening
In beginsel zult u als verdachte van zware mishandeling door het Openbaar Ministerie gedagvaard worden om op een zitting te verschijnen. Dan bekijkt een rechter of u zich schuldig heeft gemaakt aan overtreding van artikel 302 Sr (zware mishandeling). Het is altijd raadzaam een gespecialiseerde advocaat in te schakelen. Een dergelijke gespecialiseerde advocaat verschaft deskundige rechtsbijstand. Dit is noodzakelijk in een strafrechtelijke procedure waarbij de belangen vaak groot zijn.
Strafrechtadvocaat nodig?
Juist omdat zware mishandeling (art. 302 Sr) zo complex is en steeds aan de hand van de omstandigheden van het geval moet worden bepaald of sprake is van overtreding hiervan, is het van groot belang dat u zich laat bijstaan door een gespecialiseerde strafrechtadvocaat. Zeker gelet op de belangen die op het spel staan is het verstandig dat u zich vooraf goed laat informeren. Het is van belang om vooraf te weten wat u kunt verwachten en welke verweren namens u gevoerd kunnen worden. U kunt ons altijd benaderen voor gespecialiseerd juridisch advies.
Deskundige strafrechtadvocaat
Strafrechtzaken.nl is een initiatief van een netwerk van strafrechtadvocaten door heel Nederland. Uw zaak zal zo spoedig mogelijk na ontvangst van uw aanmelding worden doorverwezen naar een gespecialiseerde strafrechtadvocaat, welke zo spoedig mogelijk contact met u zal opnemen. U bent met strafrechtzaken.nl verzekerd van deskundige rechtsbijstand op het gebied van geweld. De strafrechtadvocaten die bij het netwerk zijn aangesloten hebben kennis en ervaring met zware mishandeling (artikel 302 Sr). U ontvangt een eerlijk en deskundig advies. Samen met u zal de beste verdedigingsstrategie worden bepaald.
Voordelige strafrechtadvocaat
Advocaat van onvermogen / pro deo-advocaat (toevoeging)
Alle strafrechtadvocaten in ons netwerk zijn bereid u bij te staan op basis van een toevoeging. Dit houdt in dat sprake is van gesubsidieerde rechtsbijstand. Aan de hand van uw inkomen in het peiljaar (twee jaar geleden) wordt door de Raad voor Rechtsbijstand getoetst of u in aanmerking komt voor een toevoeging. Indien u in aanmerking komt voor een toevoeging betaalt u enkel een eenmalige eigen bijdrage aan de advocaatkosten. In veel gevallen bedraagt deze slechts €143,00 voor de gehele zaak! Lees hier meer over bijstand van een gespecialiseerde strafrechtadvocaat op basis van een toevoeging.
Helaas is het in sommige gevallen niet mogelijk om een toevoeging te krijgen. Dit zou kunnen betekenen dat u de kosten van rechtsbijstand zelf moet betalen. Bij strafrechtzaken.nl hanteren wij een voordeeltarief waar u bij alle aangesloten strafrechtadvocaten gebruik van kunt maken. Het betreft een extra voordelig honorarium speciaal voor bezoekers van strafrechtzaken.nl van €125,00 exclusief BTW. Dit voordeeltarief is uitsluitend geldig na doorverwijzing via strafrechtzaken.nl en is niet geldig in combinatie met andere prijsafspraken. Het is altijd verstandig om de zaak met een strafrechtadvocaat te bespreken. Indien de strafzaak wordt geseponeerd, u wordt vrijgesproken of ontslagen van alle rechtsvervolging, kunnen alle kosten van rechtsbijstand door de Staat worden vergoed. Uw strafrechtadvocaat kan u hierin adviseren en namens u een verzoekschrift indienen. Meer informatie hierover kunt u lezen op schadevergoeding strafzaak.